4 yaş döneminde artık çocuklar başkalarıyla anlaşabilmeye ve uyum sağlamaya başlarlar. Öfke nöbetlerinde azalmalar görülür. Bu tamamen sorunsuz oynayabileceği anlamına tabiki gelmez. Hala daha oynarken gerginlikler olabilir, kavga çıkarabilir. Hatta oyundaki kural kavramını da henüz anlayamadığı için kendi kurallarına uygun bir şekilde oynar ve yanındakilerin de oynamasını ister. Bu yüzden anne babaların endişelerini bir kenara bırakıp onun oyununa dahil olmaya çalışması ve beş altı yaş itibariyle kurallara uygun oynamasını beklemesi daha gerçekçi olacaktır.
4 yaşında sahiplik duygusu tam gelişmediğinden başka bir evde oynadığı oyuncağı götürmek isteyebilir. Aksi takdirde kriz ortamı yaratabilir. Korkuların ortaya çıktığı bir dönemdir. Hayal dünyasının sınırsız imkanlarını keşfeder ve sırf bunu deneyimlemek için bile bu dönemde yalan söyleyebilir. Hayali arkadaşından bahsedebilir.
Aşırı derecede soru sorduğu bu dönemde konuştukları her zaman hoş olmayabilir. Aklından geçirmeyi bilmediği için dan dun konuşmaları ebeveynlerin zaman zaman mahçup hissettirecektir. Unutmamak lazım ki bu karşısındaki kişiyi kızdırmak için değil dünyayı daha iyi anlayabilme çabasından ibarettir.
Bu dönemde kendinden çok emin davranışları dikkat çeker. Herşeyde “en …..” olduğunu söylerler. Buna rağmen çekingen, utangaç tavırlar sergileyebilirler. Çünkü bu dönemde başkasının ne görüp düşüneceğiyle ilgili fikir sahibi olmaya başlar ve başkalarının bakışlarını üzerinde hissettiğinde rahatsız olurlar.
Duygusal Gelişimi
- Vücuduna ait bölgeleri bilebilir ve söyler
- Ev işlerine yardım edebilir
- Eşyalarını arkadaşlarıyla paylaşabilir
- Şarkılara eşlik edebilir
- Hayali oyunlar kurabilir
- Kendinden küçük olanları sevebilir, ilgi gösterebilir
- Yeni şeyler denemek isteyebilir
Dil Gelişimi
- Konuşmaları anlaşılır
- Sürekli konuşurlar
- 4-5 kelimeli cümle kurabilir
- Kafiyeli kelimeler söyleyebilir
- Duygularını daha rahat dile getirebilir
- Uzun hikayeleri dinleyebilir ve bakarak kendisi uydurabilir
- Çocuk şarkılarını ezberleyebilir ve ya söyleyene eşlik edebilir
Motor Gelişimi
- Elini, yüzünü tek başına yıkayıp kurulayabilir
- Küpleri üst üste koyarak kule yapabilir
- Yemeğini yerken çatal ve kaşığını kullanabilir
- Kalemi yetişkin gibi tutabilir
- Suyunu kendisi alabilir
- Resim yaparken baş ve bacakları çizebilir
- Tek ayak üstünde durabilir
- Uzağa atlayabilir
- Üç tekerlekli bisiklete binebilir.
Uzman Klinik Psikolog Büşra Börekçi