ÇOCUKLARDA SALDIRGAN DAVRANIŞLAR
İsteklerini ve hissettiklerini rahatlıkla ifade edecek sözel becerilere sahip olamayan çocuklar da vurmak, itmek, ısırmak gibi saldırgan davranışlar yaygın olarak görülür.
Altında yatabilecek sebepleri özetlemek gerekirse;
- Nasıl baş edeceğini bilmediğinden bu şekilde davranabilirler.
- Şefkat eksikliğinden ya da haddinden fazla orandaki duygusal yükten kaynaklanabilmektedir.
- Hayal kırıklığı ya da iletişim problemi yaşayan çocuklar saldırgan davranışlar gösterebilir.
- Saldırganlık bir dürtüsellik biçimi de olabilir.
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivitesi olan çocuklarda daha sık görülebilir.
- Sözel becerilerdeki yetersizlik sebebiyle problemini ifade etmek için daha çok fiziksel yolları tercih edebilir.
- Davranışın sonucunu öngörememeden kaynaklı olay olduktan sonra hata yaptığını fark edebilir.
- Hastalandığından ya da hastalığın geliyor olmasından kaynaklı huzursuzluk saldırganlığa sebep olabilir.
- Bakımverenlerinin çözüm becerilerinin de saldırganca tutum içeriyor olması olabilir.
- Aşırı kontrolcü ya da kuralsız ebeveyn tutumları da saldırgan davranışların sebebi olabilir.
Çocuklarının Saldırgan Dürtüleriyle Baş Etmekte Zorlanan Ebeveynler için Tavsiyeler
- Dövmek, ısırmak, saldırmak gibi davranışlar sıklıkla yaptığı iyi, güzel davranışları takdir görmeyen çocukların dikkat çekmek için yaptıkları davranışlardır. Yeterince ilgi görmediğini düşünen bir çocuk yaptığı davranışın iyi ya da kötü olmasıyla değil dikkat çekip çekmemesiyle ilgilenir. Bu nedenle çocuğum arkadaşlarını ya da kardeşini dövüyor ne yapacağım diye kilit bir çözüm arayışıyla zaman kaybetmektense meselenin özüne inip bakmak size fayda sağlayacaktır.
- Boş zamanı olan ve nasıl değerlendirebileceğini bilemeyen çocukların da yaramazlık yapma ihtimalleri yüksektir. O yüzden sıkılabileceği zamanlara uygun alternatif planlarınızı hep bir köşede hazır tutun.
- Bir yetişkin olarak problemlerinizi saldırganlıkla çözüyorsanız aynı şekilde davranan çocuğunuzu da yadırgamamalısınız. Kendinize dönüp bir bakın, kontrol etmekte zorlandığınız durumlar varsa destek almaktan çekinmeyin. Bugün çocuğunuza gösterdiğiniz saldırgan tutumların gelecekteki torununuza yapılabilme ihtimalinin çok yüksek olduğunu bilin.
- Çocuklarda saldırgan davranışlar sadece ebeveyni tarafından maruz kalındığında öğrenilen davranışlar değildir. Hiç sınır koymayan rahat ebeveynlerin çocuklarında da aynı oranda görülebilmektedir. Çocukların sağlıklı sınırlar konulmasına ihtiyaçları vardır.
- Çocuğunuza duygularını dile getirmesi için teşvik edin.(üzüntü, korku, utanma, hayal kırıklığı vs.) Duyguların hepsi normal olmasına rağmen tüm davranışlar normal ya da kabul edilebilir değildir. Dolayısıyla istediğini elde edemediğinde kızgın hissetmesinin normal olduğunu ancak vurmanın yanlış olduğunu belirtin.
- Bir olay gerçekleştiği anda suçluyu azarlamaktansa mağdur olan çocukla ilgilenip, onu kurtarmaya odaklanın.
- Stres hormonlarının salgılanmasını azaltan şefkati düzenli olarak çocuğunuza vermeyi ihmal etmeyin.
Uzman Klinik Psikolog Büşra Börekçi