Çocuklarda Stres
Herkes yaş gözetmeksizin az ya da çok strese kapılır. Stres hayatımızın bir parçasıdır. Ailevi problemler, boşanma, sevdiği birinin kaybı, hastalık durumları, haberler, doğal afetler, terör vs stres yaratabilir. Ebeveyn olarak çocuklarınızı stresten koruyamazsınız ancak stresle baş etme yollarını geliştirmesinde yardımcı olabilirsiniz.
Strese karşı verilen tepkiler, çocuğun gelişim evresi, baş etme becerisi, stresörün devam ettiği süre, stresin şiddeti ve aileden, arkadaşlardan ve topluluktan gelen destek derecesine göre değişir. Okul öncesi çocuklarda görülen en önemli iki gösterge davranışlarda değişiklik ve gerilemedir. Stres altında çocuğun davranışlarında alışılmışın dışında bir farklılık gözlenir. Çiş kaçırma, parmak emme, bebeksi konuşmalar gibi erken dönemde davranışlar tekrar gün yüzüne çıkabilir. Öfkeli, hırçın davranışlar sergileyebilir. Okul çağı çocuğunda ise akademik problemler, sosyal uyum soruları stres yaratabilir. İçe kapanma, ders başarısında düşüş, konsantre olmakta zorluk, yalan söyleme, otoriteye meydan okuma gibi davranış farklılıkları görülebilir.
Stresin azı motivasyona sebep olabilirken çoğu maalesef hayatımızı olumsuz etkileyebiliyor. Hal böyle olunca çocuklar stresin üstesinden nasıl geleceğini bilemedikleri için iş sizin başınıza düşüyor o yüzden çocuğunuzun biraz rahatlamasını sağlayacak bir kaç öneriden bahsetmek istiyorum.
Stresli Çocukların Ebeveynleri için Öneriler
- Yaşının üzerinde sorumluluk vermediğinizden emin olun.
- Duygularını farkedin ve yansıtın.
- Gevşeme egzersizlerini yapmasını sağlayın.
- Televizyonda neler izlediğini takip edin. Böylece neler olup bittiğine dair fikir edinebilirsiniz.
- Neden etkilendiğini bilseniz dahi konuşturmak için zorlamayın.
- Okul çağı çocukları için günlük tutması için teşvik edin.
- Baş etme becerilerine dair hikayeler, kitaplar okuyun.
- Çocuğunuza sizin için önemli olduğunu hissettirin.
Çocuğunuzu Rahatlatmak için Oyun Önerileri
- a3 hatta daha büyük boyutlardaki bir kağıdı ve parmak boyalarını verin. Yönlendirmeden, özgürce resim yapmasına fırsat verin. Öncesinde yerlere gazete kağıtları ya da plastik masa örtüleri sermeyi unutmayın.
- Eski gazeteler ya da dergileri koyun önüne. İstediği gibi koparsın, kırıştırsın, top yapsın. Ardından da bir kovayla atış yapabilir(siniz).
- Çocuk büyütürken doğru olmak, iyi bir rol model olmak adına önemli olsa da zaman zaman saçmalamakta da hiç bir sakınca yok. Çocuğunuzla birlikte komik espriler yapıp, eğlenceli şarkılar, şiirler söyleyerek mizahı kullanın.
- Bunların hiçbirini dahi yapamıyor olsanız çocuğunuzun gün içerisinde aktif oyun oynayıp oynamadığına dikkat edin. Çünkü koşmak, top oynamak, yürümek stres atmak için en güzel yoldur.
Okul Öncesi Çocukları için Öneriler
- Yastık ya da peluş bir oyuncağa sıkı sıkı sarılabilir.
- Resim yapabilir ya da başka bir resmi boyayabilir.
- Bugün güzel olan şeylerle ilgili konuşabilir.
- Kil ya da oyun hamurlarıyla oynayabilir.
- Yudum yudum sevdiği bir içeceği içebilir.
- Yastığa çığlık atabilir.
- Balonu şişirip havasının sönmesi için tekrar bırak.
Okul Çağı Çocukları için Öneriler
- Duş alabilir.
- Bir arkadaşıyla konuşabilir.
- Sakin bir müzik çalabilir.
- Günlüğüne yazı yazabilir.
- Karalama yapabilir.
- Derin nefes alabilir
- Tempolu yürüyüş yapabilir.
- Komik yüz hareketleri yaparak kaslarını hareket ettirebilir.
- Yüksek sesle şarkı söyleyebilir.
Uzman Psikolog Büşra Börekçi